Elektrikli araç sahipleriyle site yönetimleri arasında şarj gerilimi
Elektrikli araçların kullanımı, çevresel sürdürülebilirlik ve enerji verimliliği hedeflerine ulaşma yolunda önemli bir adım olarak kabul edilmektedir. Ülkemizde de elektrikli araçların son 2 sene içinde artan bir ivme ile yaygınlaştığını söyleyebiliriz. Bu doğrultuda, elektrikli araçların artması, aynı zamanda elektrikli araçların şarj edilmesi gerekliliğini daha da önemli hale getirmektedir.
Apartman/Site ve Tesislerin Ortak Alanlarına şarj istasyonlarının kurulumu, bu büyüyen talebi karşılamak ve elektrikli araç kullanıcılarına daha fazla şarj hizmet noktası sunmak için kritik bir rol oynamaktadır. Ancak bu ihtiyacı bireysel kullanılan ünitelerle sağlamak tesislerin elektrik altyapılarına çok fazla yük getirmekte ve daha önemlisi çok ciddi güvenlik riskleri oluşturmaktadır. Bu bağlamda bireysel kullanım yerine, EPDK’nın 2 Nisan 2022 tarihinde yayınladığı Şarj Hizmet Yönetmeliği uyarında şarj istasyonların tesislerin ortak alanlarında şarj ağı işletmecilerince, ortak ve ticari kullanıma uygun ve cep telefon uygulamalarıyla yönetilebilir ve ödenebilir bir şekilde kurulumların sağlanması gerekmektedir. Ortak Alanlara yapılacak kurulumlar mutlaka Elektrik İç Tesisat Yönetmeliğine uygun bir mühendislik çalışma ile kurulmalı, elektrikli araç kullanıcıları tarafından güvenli ve kolay bir şekilde kullanıma açılmalıdır.
Ortak alanlara yapılan şarj istasyonu kurulumları Tesis Yöneticileri için de büyük önem arz etmektedir. Şarj ağı işletmecileri tarafından kurulumu yapılan ortak kullanıma uygun ticari şarj istasyonları ile güvenli bir kurulumu sağlamış oldukları gibi şarj işlemlerini şeffaf bir şekilde takip ederken, tesislerine de ilave gelirler elde etmiş olacaklar.
Araç Şarj İstasyonu Kurmak İçin Apartman veya Site Yönetiminden İzin Almak Gerekiyor Mu?
Evet gerekiyor, hiçbir kat maliki kendi rızası ile kendi aracını şarj edebilmesi için şarj ünitesi montajı yaptıramaz.
Kat Mülkiyeti Kanunu m. 19 uyarınca kendi otopark alanınıza (size özgülenmiş olsa da ortak kullanım alanı olarak geçer) elektrikli aracınız için şarj istasyonu kurmak isterseniz kat maliklerinin 5/4‘ünün yazılı rızasını almanız gerekiyor. Ancak bu rızanın alınması halinde kendi otopark alanınıza bir elektrikli araç şarj istasyonu kurabilirsiniz.
Apartman/Site ve Tesislerin Ortak Alanlarına tamamının kullanımına özgülenmiş bir şarj istasyonu kurulup, toplu konut sakinlerinin her birinin bu istasyondan faydalanması amaçlanıyor ise 634. Sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu 42. Maddesi uyarınca bu istasyon faydalı yenilik olarak sayılabilir. Bu halde istasyonun kurulumu için kat maliklerinin sayı ve arsa payı çoğunluğu gerekmektedir.
Elektrik şarj istasyonu kurulumu Site Yönetim Planı maddelerinde kurulmasına yönelik bir karar var ise Genel Kurul yapılması gerekmeden gerekli kurulum işlemleri yapılabilir. Yok ise Genel Kuruldan yetki alınması gerekmektedir.
Kiracı Elektrikli Aracı İçin Şarj İstasyonu Kurabilir mi?
Maalesef bu hususta kiracı olarak 634. Sayılı Kat Mülkiyeti Kanunundan doğan herhangi bir hakkı olmadığı için. Kanun gereği sadece Kat Malikleri tarafından elektrikli şarj istasyonu kurmak konusunda karar alınıp uygulanabilir.
Kat Mülkiyeti Kanunu’na aykırı olarak malik veya kiracı bir şarj istasyonu kurduğunda, Kat Maliklerinden biri tarafından dava edilerek hâkim müdahalesi sonunda şarj istasyonunu söktürmek durumunda kalabilirler.
Genel Kurulda Kurulum ile İlgili Karar Alındı Peki Kurulum Giderlerini Kim Öder?
634 Sayılı Kat Mülkiyeti Kanunun 42. Maddesi ve 43. Maddeleri gereği. Yapılacak yenilik ve ilave faydalı nitelikte ve tüm malikleri ilgilendiren, onların tümünün yararına bir yenilik ve ilave ise yapım ve giderine herkes katılır.
Ancak bu yenilik ve ilave herkesi ilgilendirmiyorsa; örneğin on bloklu bir sitede beş blokun yararlanacağı bir yenilik ve ilave ise giderleri sadece o beş bloktaki malikler öder. 634 Sayılı Kat Mülkiyeti Kanunun 43. maddesine göre ise yapılması istenen yenilik ve ilaveler çok masraflı veya lüks nitelik taşıyorsa veya tüm kat maliklerini ilgilendirmiyorsa, bunlardan faydalanmak istemeyen malikler giderlere katılmak zorunda değillerdir. Bu gibi yenilik ve ilavelerin giderini onların yapılmasına karar verenler öder. Bu doğrultuda araç şarj istasyonu tesisi kurulması konusunu değerlendirirsek; Elektrikli araçlar için kurulacak şarj istasyonunun bugünkü koşullarda 634. Sayılı Kat Mülkiyeti Kanununun 43. Maddesi kapsamında değerlendirilmesi gerekir.
Örneğin; On bloklu bir sitede iki yüz elli araç varsa ise ve sadece %10’u elektrikli ise sadece yirmi beş araç sahibinin yaralanacağı şarj istasyonunun kurulum giderini de bu yirmi beş aracın sahibinin karşılaşması gerekir. Sadece bir kişinin elektrikli aracı varsa o bir kişi bu maliyetin tümünü kendisi üstlenmek zorundadır.
Site Yönetim Kurulunun ve Maliklerin Dikkat Etmesi Gerekenler Nelerdir?
Ortak kullanım olarak şarj istasyonu kurulacak ise mutlaka yetkili firmalar tarafından kurulum yapılması ve şarjda kullanılan elektrik giderlerinin kullanıcılar tarafından peşin olarak ödenmesi gerekmekte, Site yönetimleri tarafından ise aplikasyon üzerinden takibinin yapılması önem arz etmektedir. Tesis Yöneticileri Federasyonu ve Tesis Yöneticiler Konfederasyonu olarak, Türkiye’nin önde gelen EPDK tarafından lisans almış firması ile iş birlikteliği yaparak kat maliklerimizin mağdur olmaması için gerekli çalışmalarımızı ilgili Bakanlıklara yönetmeliklerde değişikliklerin yapılması için başvurumuzu da yapıldığı bilinmesini isterim.
