Site ve Tesislerde Aidat
Aidat nedir, Ne için toplanır?
- Site ve Tesislerde Aidat yani avans aidat, bir tesisin personel, enerji, bakım-onarım vb. giderleri için gerekli olan gelir kalemidir. İdari, teknik, güvenlik, temizlik personelleri, ortak alan elektrik, su, doğalgaz tüketim giderleri, asansör, ısıtma-soğutma sistemleri, hidrofor sistemleri, bahçe-peyzaj ve tesis ortak alanlarında bulunan tüm alt yapı-üst yapı sistemlerin bakım-onarım giderleri için toplanmaktadır.
Aidatlar nasıl belirlenir, Bağımsız bölümlere nasıl paylaştırılır?
- Avans Aidatlar, tesisin yıllık tahmini gider tutarlarına göre işletme bütçesinin belirlenmesi ve bütçedeki giderlerden dolayı bağımsız bölüm başına düşecek tahmini miktarlar doğrultusunda belirlenir. Bağımsız bölüm başına düşen miktarlar, tesisin yönetim planı ve KMK’na göre gider kalemlerinin eşit veya arsa payı doğrultusunda paylaştırılması ile avans aidatlar belirlenir. Aksi belirtilmemişse, personel giderleri eşit olarak, diğer giderler ise arsa payı oranında paylaştırılır.
Aidatları kim belirler?
- Avans aidatlar, tesisin yönetim kurulu tarafından belirlenir. Genel kurulda yetki alan Yönetim Kurulu, detaylı bir çalışma ile dönem içerisinde oluşabilecek tüm giderler için tahmini bütçe kalemlerini belirler ve sonrasında bağımsız bölüm başına düşen avans aidat tutarlarını hesaplar. Ayrıca belirlenen işletme bütçesinin ve bu tutarların, tüm maliklere bildirilmesi yazılı olarak bildirilmesi gerekmektedir.
Aidatlar kime yansıtılır, Herkesin ödeme zorunluluğu var mıdır?
- Avans aidatlar, KMK göre maliklere yansıtılmaktadır. Her ne kadar bağımsız bölümleri kullanan kiracılara yansıtılıyor olsa da ve müteselsil sorumlu maliklerdir. Ayrıca hiçbir malik, ortak alan veya tesisler üzerindeki kullanma hakkından vazgeçmek veya bağımsız bölümünün durumu nedeniyle avans aidatlarını ödemekten kaçınamazlar.
Aidatların ödenmemesi halinde ne olur?
- Avans aidatları ödemeyenlerin, öncelikli olarak avans aidat tutarlarına geciktiği her gün için aylık %5 oranında gecikme tazminatı uygulanmaktadır. Site ve Tesislerde Aidat Avans aidatların ödenmemesinin devamı halinde, genellikle 3 ay ödeme yapmayanlar için yönetim planı ve KMK hükümlerine göre icra takibi başlatılır.
Aidat artışları neye göre yapılır?
- Avans aidatlar, dönem içerisinde oluşabilecek giderlere göre belirlenir. Personel, enerji, bakım-onarım giderlerinin tahmini bütçeleri hesaplanır. Bu hesaplama ise ülkemizin ekonomik koşullarına göre yapılır. Personel giderleri asgari ücrete göre, enerji giderleri bölgemizdeki kurumların belirlediği birim fiyatlara göre, bakım-onarım giderleri ise kur ve enflasyon oranlarına göre belirlenmektedir. Tabi bu kalemlerin dönem içerisindeki artışları ne kadar bilinse de gelecek dönem için belirsizlik olması sebebiyle bu artışların üzerine tahmini artışlar da yapılabilmektedir.
Aidatlar harici maliklere yansıtılan tutarlar var mıdır?
- Avans aidatlar harici, merkezi sistem olan tesislerde bağımsız bölümlere ait elektrik, su ve doğalgaz tüketim miktarları yönetmelikler doğrultusunda hesaplanarak bağımsız bölüm sakinlerine yansıtılır. Bunun dışında genel kurullarda alınmış yatırım(demirbaş) kararı var ise bu yatırım bütçesi yine yönetim planı ve KMK hükümleri doğrultusunda eşit veya arsa payı doğrultusunda kat maliklerine yansıtılır.
Dönem sonunda aidatların yetersiz kalması veya fazla gelmesi halinde ne olur?
- Dönem sonunda gerçekleşen giderlere göre, dönem içerisinde toplanan avans aidat tutarları yani yıllık belirlenen işletme bütçesinin karşılaştırması yapılır. İşletme bütçesinin aşılması nedeniyle ortaya çıkacak açık hesaplanır. Bu hesaplama doğrultusunda KMK hükümlerine uygun olarak ek bir site ve tesislerde aidat toplanabilir. Bütçenin aşılmaması altında kalınması durumunda ise dönem sonu kesin hesap farkı çıkarılarak, avans aidat ödeme yapan kişilerin hesaplarından mahsup edilir.
Sinan DAR
YGBS Projeler Muhasebe Sorumlusu
